Vanuit het collectief: PM Energie: Prijsontwikkelingen week 35-39
Prijsontwikkelingen week 35
De futureprijzen zijn ten opzichte van vorige week gedaald. Voor 2026 daalde de base-elektriciteitsprijs bijvoorbeeld met 2,4% naar 81,75 €/MWh. Gas 2026 daalde zelfs met 4,1% naar 31,3 €ct/Nm³. Betere LNG-beschikbaarheid en groeiende Europese gasvoorraden drukten de futures voor gas en daarmee ook elektriciteit.
Opvallend was de eerste levering vanuit het Russische Arctic 2 LNG-project aan China. Door Amerikaanse sancties duurde het meer dan een jaar voordat hiervoor een koper werd gevonden. Als China vaker Russisch LNG afneemt, kan dit de wereldwijde handelsstromen verschuiven. Ondertussen zijn ook Amerikaanse importheffingen op India ingegaan vanwege Russische olie; de markt kijkt dus ook gespannen uit naar een mogelijke Amerikaanse reactie op de LNG-handel met China.
De Europese gasopslagen zijn inmiddels voor circa 77% gevuld, 2% meer dan een week geleden; de volumes zijn nog altijd circa 15% lager dan vorig jaar. Nederland raakt met een actuele vulingsgraad van 64,2% verder achterop.
Noors onderhoud zorgde deze week voor lagere aanvoer richting Europa. In september kan dit oplopen tot een capaciteitsverlies van zo’n 100 miljoen m³ per dag. Verlengingen of onverwachte uitval blijven een risico voor de prijsontwikkeling.
Daarnaast vormt de oorlog in Oost-Europa een voortdurende onzekerheid. Een doorbraak in de vredesgesprekken tussen Poetin en Zelenski lijkt voorlopig niet in zicht aldus een EU-verklaring van de Duitse bondskanselier.
Prijsontwikkelingen week 37
De futureprijzen zijn ten opzichte van vorige week fractioneel gedaald of gelijk gebleven. Vergeleken met twee weken geleden zien we echter een lichte stijging. Dit is het gevolg van meerdere factoren:
- Stakingen in Frankrijk – Frankrijk is de grootste Europese exporteur van elektriciteit (voornamelijk nucleair). De sinds 2 september lopende stakingen hebben aanvankelijk voor onzekerheid in omliggende landen gezorgd. Inmiddels lijkt de impact beperkt al is er nog geen formeel akkoord bereikt of officieel einde van de staking aangekondigd.
- Stijgende CO2-prijzen – Deze stijging wordt veroorzaakt door speculatie over een tijdelijk hogere vraag naar CO2-rechter (EU Allowances). Marktpartijen moeten vóór 30 september de rechten voor hun uitstoot van het afgelopen jaar inkopen, waardoor de prijzen in korte tijd met bijna 10% zijn gestegen. Energiecentrales die elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen produceren hebben deze CO2-rechten nodig, wat resulteert in hogere productiekosten en dus ook hogere elektriciteitsprijzen.
- Geopolitieke spanningen – Rusland lijkt de agressie voort te zetten en voorlopig geen vrede na te streven. Dit kan leiden tot aanvullende sancties van de VS en EU en mogelijk tot verdere vermindering van de Russische gasleveringen.
De Europese gasopslagen zijn momenteel voor circa 79,9% gevuld, ruim 2% meer dan twee weken geleden. Het vultempo ligt daarmee iets lager dan het gemiddelde van de afgelopen maanden. Omdat we midden in het Noorse onderhoudsseizoen zitten, leidt dit echter niet tot nervositeit op de markt. Het geplande onderhoud loopt nog de rest van deze maand.
Prijsontwikkelingen week 38
De futureprijzen voor gas en elektriciteit stegen deze week door geopolitieke spanningen, kouder weer, aanhoudend hoge CO2-prijzen (zie de marktontwikkelingen van vorige week) en verlengd onderhoud in Noorwegen.
De recente schendingen van het NAVO-luchtruim door Russische drones en vliegtuigen in Polen, Roemenië en Estland markeren een verdere escalatie van het conflict in de Oekraïne. Tegelijkertijd nemen de gevechten toe: Russische troepen zouden ongebruikte gaspijpleidingen inzetten om dieper Oekraïne binnen te dringen terwijl Oekraïne gericht blijft op aanvallen op Russische olie-infrastructuur.
Trump riep de NAVO-landen op om te stoppen met de import van Russische olie. Daarnaast stelde hij voor dat er tarieven van 50% tot 100% komen op China enkel voor diens aankoop van Russische olie en gas. Op deze wijze hoopt Trump de banden tussen Moskou en Peking te kunnen ondermijnen. Ook India kan mogelijk geraakt worden door dergelijke extra Amerikaanse sancties. Deze ontwikkelingen vergroten de geopolitieke onzekerheid en drukken, mede door het risico op verzwakkende economische groei, op de grondstoffenmarkten. In een krappe mondiale gasmarkt kan dit echter tot tekorten en verdere stijgingen leiden.
Het Noorse onderhoud bij Troll en Kollsnes zou aanvankelijk vandaag afgerond worden. Het verlengen van het onderhoud bij Troll leidt echter tot een extra verlies van 40 miljoen m³ per dag. LNG-aanvoer naar Noordwest-Europa blijft stabiel en kan verder toenemen door zwakke Aziatische vraag en hogere Russische leveringen aan China.
De Europese gasopslagen zijn momenteel voor circa 81,1% gevuld. Onder meer als gevolg van het Noorse onderhoud ligt het vultempo – met ruim 1% – wederom iets lager dan het gemiddelde van de afgelopen maanden.
Prijsontwikkelingen week 39
Zowel de elektriciteits- als gasforwards zijn afgelopen week gedaald. De markt kende, mede veroorzaakt door fluctuaties in het Noorse aanbod, lichte volatiliteit. Op dinsdag en woensdag nam de hoeveelheid offline gas toe tot respectievelijk 68 en 86 miljoen kubieke meter. Tegelijkertijd trok een koufront over Europa, wat leidde tot hogere vraag – vooral omdat het koudere weer gepaard ging met lage windsnelheden, waardoor gasgestookte centrales meer moesten draaien. De prijsstijging op donderdag was een reactie op het verder terugvallende Noorse aanbod en opnieuw afnemende windproductie, nadat die op woensdag kortstondig was toegenomen.
Aan LNG-zijde viel vooral de situatie bij de Franse Fos-terminals op. Fos Tonkin ontving geen leveringen voorafgaand aan gepland onderhoud; het onderhoud is vandaag gestart zal tot 12 oktober duren. Ook Fos Cavaou kampte, ondanks het ontbreken van gepland onderhoud, met leveringsuitval. Twee schepen weken uit naar Barcelona en een ander schip lag meerdere dagen voor de kust. De vermoedelijke oorzaak is een aanhoudende staking in Frankrijk vanwege een loonconflict.
Desondanks bleef de totale LNG-aanvoer naar Noordwest-Europa in september robuust met 6,6 miljard kubieke meter; een stijging van 58% ten opzichte van vorig jaar en 1,4 miljard kubieke meter meer dan in augustus. Deze instroom heeft de opslagniveaus verder ondersteund.
Dankzij de gestage LNG-aanvoer konden Europese opslagfaciliteiten verder worden gevuld. Hoewel het vultempo inmiddels wat afneemt, blijft de huidige voorraadpositie solide.
